Yaz kendini artık iyice hissettirdi. Sıcak hava dalgaları sadece konforumuzu değil, vücudumuzun sıvı dengesi, metabolizma hızı, hatta besinlere verdiği tepkiyi bile etkiliyor. Özellikle çocuklar, yaşlı bireyler ve kronik hastalığı olanlar için beslenme, sıcak günlerde çok daha hassas bir konu hâline geliyor. Beslenme, yaz sıcaklarında sadece tok kalmak için değil; vücudun serinlemesi, bağışıklığın korunması ve genel sağlığın desteklenmesi için bir araç. Mevsime uygun, su zengini ve besleyici tercihlerle hem çocuklar hem yetişkinler bu sıcak dönemi daha sağlıklı geçirebilir. Peki, bu sıcak havalarda nelerden uzak durmalı, nelere dikkat etmeliyiz? İlk olarak küçük bir hatırlatmayla başlayalım. Lütfen hava sıcaklıklarının yüksek seyrettiği bugünlerde özelikle gün ortasında (12.00-16.00) ağır yemeklerden ve dışarıda yemekten kaçının. Yemeklerinizi hafif, sık aralıklarla ve küçük porsiyonlarla tüketmeye özen gösterin.
Tüketmeniz gereken 4’lü
Bol su ve sıvı gıdalar Sıcak havalarda artan terleme nedeniyle günlük sıvı ihtiyacı da yükselir. Yetişkin bireylerin bu dönemde günde 2.5-3 litreye kadar su tüketmesi önemli. Sadece su değil ayran, ev yapımı komposto, sade maden suyu ve soğuk bitki çayları gibi sıvı seçeneklerle de sıvı tüketiminize destek olabilirsiniz. Bu alternatifleri gün içerisinde tüketmeye özen gösterin.
Taze sebze ve meyveler Yaz mevsiminin bize sunduğu taze ve su oranı yüksek meyve-sebzeler, hem vücudu serinletir hem de vitamin mineral ihtiyacını karşılar. Karpuz, kavun, şeftali, erik ve üzüm gibi meyveler; salatalık, domates, semizotu gibi sebzeler lif açısından da zengindir. Bu gıdalar, bağışıklık sistemini destekleyerek yazın getirdiği yorgunlukla baş etmeye de yardımcı olur.
Probiyotikler Sıcak hava koşullarında bağırsak florasının dengesi de bozulabilir. Bu nedenle yoğurt, kefir ve ev yapımı turşu, fermente baklagiller gibi doğal probiyotikkaynaklar tüketilerek bağırsak mikrobiyotasının sağlıklı yapısı korunabilir. Bu da hem sindirim sistemini destekler hem bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olur.
Hafif protein kaynakları Yaz aylarında ağır et yemekleri yerine, daha hafif protein kaynaklarıyla beslenmek vücudunuzu serinletmek için en önemli adımlardan. Yağsız tavuk, balık, yumurta, mercimek ve nohut gibi seçenekler hem tok tutar hem de vücudu yormadan protein ihtiyacını karşılar.
Kaçınmanız gereken 4’lü
Aşırı tuzlu ve işlenmiş gıdalar Yüksek sıcaklıkla artan terleme, vücuttan tuz ve su kaybını da beraberinde getirir. Ancak bu durumu fazla tuzla telafi etmeye çalışmak yerine, aşırı tuzlu ve işlenmiş gıdalardan, özellikle salam, sosis, sucuk, cips gibi şarküteri ürünlerinden uzak durmak gerekir. Bu tür gıdalar, vücutta daha fazla su tutulmasına ya da su atımına neden olarak dehidrasyon riskini artırabilir. Ayrıca elektrolit dengesinin bozulmasına da zemin hazırlar.
Şekerli ve gazlı içecekler Serinlemek için sıkça başvurulan gazlı içecekler, hazır meyve suları, aromalı içecekler kısa süreli bir ferahlık sağlasa da aslında su ihtiyacını karşılamazlar. Aksine, fazla şeker alımı nedeniyle enerji düşüklüğüne ve susuzluğun daha da artmasına yol açabilirler. Bu nedenle bu tür içecekler yerine su ve doğal sıvı kaynakları tercih etmeye özen gösterin. Elektrolit desteği için günde 1-2 şişe maden suyu tüketebilirsiniz.
Aşırı yağlı ve kızartılmış yiyecekler Ağır yemeklerin sindirilmesi sırasında vücut daha fazla enerji harcar ve bu da vücut sıcaklığının yükselmesine sebep olabilir. Özellikle sıcak havalarda kızartmalardan ve fazla yağlı etlerden kaçınılmalı, haşlama, buharda pişirme gibi daha hafif yöntemlerle hazırlanan yemekler tercih edilmelidir. Sebze yemeklerinizi soğuk, zeytinyağlı olarak tüketmek, fırında pişireceğiniz yemeklerden faydalanmak bu dönemde size yardımcı olacak adımlardan.
Açıkta bekleyen gıdalar Yüksek sıcaklık, özellikle protein içeriği yumurta, et, tavuk, süt ürünlerinin daha hızlı bozulmasına yol açar. Bu nedenle açıkta beklemiş ya da doğru koşullarda saklanmamış gıdaların tüketimi ciddi sağlık riskleri doğurabilir. Piknik veya açık hava etkinliklerinde gıdaların soğuk zincirle taşınması da oldukça kıymetli. Bir diğer önemli konu da su tüketimi. Musluk suyu veya açık suların içilmemesi gıda güvenliği açısından önemli. Burada yaz aylarında artan buz tüketimine de dikkat çekmek istiyorum. Buz kalıplarında kullanılan suyun iyi kalitede içme suyu niteliği taşıdığından emin olmaya özen gösterin.
Çocuklar için ekstra dikkat
Çocuklar yaz aylarında daha fazla dışarıda vakit geçirir ve bu da sıvı kaybını artırır. Su içmeleri sık sık hatırlatılmalı ve gazlı içecekler yerine kavun, yoğurt, smoothie gibi hem sağlıklı hem eğlenceli atıştırmalıklar sunulmalıdır. Açıkta satılan dondurmalar ya da bekletilmiş sütlü tatlılar zehirlenme riski taşıdığı için güvenilir olmayan yerlerden uzak durmaya özen gösterin. Çocuklara yiyecekleri eğlenceli sunumlarla sevdirmek ve içeriği kontrol altında tutmak sıcak havalarda daha da önemlidir. Örneğin buz kalıbında taze meyveyle hazırlayacağınız eğlenceli dondurmalarla alternatifler oluşturabilirsiniz.
Yorumlar
Kalan Karakter: