İşinden Kovulan Bir İşçinin Alacakları Nelerdir?

İŞİNDEN KOVULAN BİR İŞÇİNİN ALACAKLARI NELERDİR

Türkiye’de en çok dava açılan alanlardan biri iş hukukudur. Çünkü milyonlarca emekçi, çoğu zaman haklarını tam olarak bilmeden çalışıyor. İşverenler tarafından ödenmeyen alacaklar, fazla mesai ücretleri, sigortasız çalışma ve işten çıkarılmalarda yaşanan mağduriyetler, mahkemelerin önünü dolduruyor.

Peki bir işçi neleri hak eder?

1. Ücret Hakkı

İşçinin en temel hakkı, çalışmasının karşılığı olan ücretidir. İşveren, işçinin emeğini sömüremez, ücretini geç ödeyemez. Asgari ücretin altında maaş ödemek de kanunen yasaktır.

2. Fazla Mesai Ücreti

Günlük 11 saati, haftalık 45 saati aşan her çalışma “fazla mesai” sayılır ve işçiye normal saat ücretinden %50 fazla ödenmelidir. Resmî tatil ve bayramlarda çalışmanın karşılığı ise çifte ücrettir.

3. Yıllık İzin

İşçinin kıdemine göre yıllık izin hakkı vardır. Örneğin 1–5 yıl arası çalışan için en az 14 gün, 5–15 yıl arası için 20 gün, 15 yıldan fazla çalışan için 26 gün yıllık izin verilmek zorundadır. Bu izin işverenin insafına bırakılmamıştır; kanuni zorunluluktur.

4. Kıdem ve İhbar Tazminatı

İşçi, en az bir yıl çalışmış ve işveren tarafından haksız şekilde işten çıkarılmışsa kıdem tazminatına hak kazanır. İhbar tazminatı ise işçinin işten çıkarılmadan önceki bildirim süresi verilmezse doğar.

5. Sigorta Hakkı

İşçinin sigortasız çalıştırılması suçtur. Sigorta primi, işçinin geleceği ve sosyal güvenliği için temel haktır. İşçi, hizmet tespiti davası açarak geçmişteki sigortasız çalışmalarını dahi tescil ettirebilir.

6. Ayrımcılık ve Eşit Davranma Hakkı

Kadın-erkek, sendikalı-sendikasız, farklı inanç ya da siyasi görüş ayrımı yapılması yasaktır. İşçi, ayrımcılığa uğradığında tazminat talep edebilir.

Son Söz

İşçi hakları sadece bireyin değil, toplumun ortak vicdanıdır. Çünkü alın teri, kutsal bir değerdir. Ama ne yazık ki birçok emekçi, hakkını bilmediği için mağdur oluyor. O yüzden işçilerin ilk yapması gereken şey, haklarını öğrenmek; ikinci adımda da korkmadan yasal yollarla aramaktır. Unutmayalım: Hak verilmez, alınır.