Bolvadin Depremleri: Geçen asırda Şuhut ,Çay, Sultandağı,Nevahi Barcılı(Emirdağ), Bayat,Han,, Bolvadin Muhassalığına bağlıydı.Bolvadin ve çevresinde yaptığım alan çalışmalarında derlediğin Latince, Grekçe ve Osmanlıca yazıtlardan tespit edebildiğim depremler.
KARAHİSAR-I SAHİP SANCAĞINA BAĞLI ŞUHUT KASABASINDA MEYDANA GELEN DEPREMDE ZARAR GÖRENLERE YARDIM YAPILDIĞI
Özet: Karahisar-ı Sahib'te ve Şuhut'da meydana gelen depremden bir hafta sonra yeni bir deprem daha meydana gelmiş olmasına rağmen yıkıcı olmamıştır. Halkın talebi üzere Karahisar-ı Sahib kaymakamlığı tarafından tedarik edilmiş olduğunu İstanbul'a bildirilmiş.
Makam-ı celilü'l-fiham-ı hazret-i uzmâyaMâ'ruz-ı çaker-i kemineleridir ki Cenab-ı rabb-i müste'an bi'l-cümle bilâd ve ibâdı kâffe-i âfât-ı semâviyye ve arzıyyeden dahil-i daire-i emn ü emân buyursun.Karahisar-ı Sahib Sancağı'nda vaki' Şuhud Kasabası'yla civarında olan kurâlarda zuhura gelen hareket-i arzdan vuku' bulan hedmiyat ve vefiyatın keyfiyetleriyle hareket-i mezkrenin geçen Çarşamba günü zuhurundan Perşembe günü akşamına bir saat kalıncaya kadar yirmi sekiz saat zarfında bir şey vuku bulmayarak teskin olmuş olduğu geçen hafta postasıyla hâk-i pâ-yi merahim –peyma-yı hazret-i sadâret –penâhilerine arz ve beyan olunmuştu. O gece ve ferdası Cuma günü saat on ikiye yirmi dakika kalıncaya kadar hiçbir vukû'ât zuhura gelmemiş olduğu halde saat on ikiye yirmi dakika kala Karahisar-ı Sahib'de bir şiddetli hareket-i arz vuku bulmuş ise de hamd olsun ziyansız geçmiş ve işbu hareket ziyade şiddet-i üzre mezkür Şuhud kasabası'nda dahi vuku bularak telefata dair bir şey olmamış ise de evvelki hareketde bazı kalmış olan duvarların dahi münhedim olmuş olduğu mahallinden ba- tahrirat iş'âr olunmuş ve ondan sonra iş bu tarih-i arzuhâl-i bendegânem günü olan Perşembe gününe kadar lillah'l-hamd ve'l-minne bir şey vuku bulmayarak hareket-i mezküre teskin olmuş idüginden ehali-i merküme bir ucdan yavaş yavaş hanelerinin duvarlarını yaptırmak üzere ustalar matlub eylemekde olduklarından istedikleri kadar ustalar gönderilmekde bulunmuş ve inşeallahü te'ala sâye-i zılliyet –vâye-i hazret-i padişahide ve zıll-ı re'fet-i aliyye –i cenâb-i vekalet –penâhilerinde ehali-i merkumenin huzur ve rahatları ve her bir şeyleri evvelkinden a'la olacağı Cenab-ı Hak'dan müsted'a bulunmuş olduğu beyan-ı hal ma'razıda arzuhal-ı rıkkıyyet –me'al-i çâkeranem takdimine icdisar kılınmağın ol bâbda ve her halde emr ü ferman hazret-i men lehü'l-emrindir. Fi Cemâziye'l-Ulâ sene:1279 ve fi Teşrin-i Sani sene:1278/ (20 Kasım1862) Kaimmakam-ı Liva-ı Karahisra-ı Sahib Mehmed Ali
(1409 Depremi) O devri anlatan kaynak kitaplarda 25 Rebulahir 915 (25 Ağustos 1409) Salı günü çok şiddetli deprem olduğu belirtilir. Yine bu kaynaklar 45 gün süren bu depreme "Küçük Kıyamet" derler. Halk iki ay dışarıda çadırlarda kalmıştır. Evler, camiler, medreseler yerle bir oldu. Bu depremde Barçınlı ve Bolvadin'in büyük bir kısmı yıkıldı. Mescitlerin tamir kitabelerinde bu kayıtlar vardır. Yıkılan evleri yaptırmak için, yirmi evden bir kişi ve ev başına 22 akçe taktiri ile "Cerehor" yani ücretli amele tedarik edildi. Bu suretle Anadolu'dan 37.000, Rumeli'den 29.000, Cermehor, 3.000 Mimar ve Dülger toplandı. Yıkılan yerler onarıldı.
KARAHİSAR-I SAHİB ŞER'İYE SİCİLLERİNDE BOLVADİN VE CİVARINDA İLGİNÇ OLAYLAR
-H.1112/M.1700 senesi ruz-ı hızıra 8 gün kaldık da azim kar yağıp, soğuk oldu. Yaz evinden kış evine göçüldü. Allah hayır eyleye..
-18 Zilhicce 1116/ 13 Nisan 1704 günü bir azim kar yağıp,3 gün mütemadiyen olup, bir mertebede şiddet-i şit'a oldu. Cenabi bari hayr eyleye…
-H.1117/M.1705 senesi Haziran ayının 14.cü gecesi soğuk olup, Afyon, kavun, karpuzu soğuk vurdu deyup, meclis-i şer'e gelüp haber verdiler….
-H.1133/M.1720 mah-ı Şaban-ı Muazzama Pazar günüdür. Şems(güneş) bir mertebe kırmızı tulu' eyledi ki tabiri mümkün değildir. Atiyemizi Zülcelal hayr eyleye…
-H.1135/M.1722 Martın 21.ci penşembe günü sabah namazından irtesi sabah namazına varınca şiddet-i şita' olup, kar yağmıştır .Allah Azimü'ş-şan meymenet eyleye…
-H.1134/M.1721 ruz-ı hızırdan 11 gün sonra şehr-i Recebü'l-Müreccebin 28.günü bi emri'l-lahi Teala şiddet-i şita' olup, bir kar yağdı ki damlar görünmez oldu.Allahü Azimü'ş-şan sonumuzu hayr eyleye….
- 11 Rebiü'l-Ahir 1145/20 Eylül 1732 Cuma gecesi ruz-ı Kasım'a 35 gün var iken,bir karış kar yağmıştır.
Yorumlar
Kalan Karakter: