ADNAN DOĞRUYOL’DAN BOLVADİN’E TARİHİ ADIM!

Sakarya Üniversitesinde görev yapan hemşehrimiz Adnan Doğruyol 1840 yılına ait “Bolvadin Temettüat Defderi” adlı kitap yayınladı. Sonçağ yayınlarından çıkan kitap bundan tam 183 yıl önce vergilendirilmek üzere (yaklaşık % 3) imparatorluk içerisindeki temettüat (gelir) defteri hazırlanmıştır. Hocamızda bu bilgileri gün yüzüne çıkartarak kitaplaştırmış ve akademik bir çalışma haline getirmiştir. Giriş tarafında ise Osmanlı’da sanayi ve Avrupa ile sanayi yarışında yaşadığı zorlukları Osmanlının en uzun yüzyılı (son yüzyılı)nı da değerlendiren müthiş yaklaşımları olmuş.Hocamızı tebrik eder, kitabı mutlaka okumanızı tavsiye ederiz. Kitapta kısaca ilçemiz için şu şekilde bilgiler veriliyor. 1840 yılında Osmanlı İmparatorluğunun arşivinden alınan, iktisadi ve mali bilgilerini kapsayan bu çalışma, Bolvadin Merkez ve Köylerinin (Dişli ve Özburun) iktisadi yapısı ile sosyal yapısı tespit edilmiş. Dönem itibariyle Bolvadin Anadolunun Orta Büyüklüğüne sahip bir şehirdir. Toplam 7 Mahalle, Tahmini 5000 nüfus, Merkezde 990 hane, köylerinde 163 hane bulunmaktadır. İlçede 242 dükkan bulunmakta, 14 tane asiyab(değirmen), 23 tane bakkal, 23 tane helvacı., 11 tane haşhaş dükkanı, 9 attar dükkanı, 16 tane demirci, 34 tane kiralık dükkan bulunmaktadır. Sayımlarda toplam ekili alan 48,504 dönüm tarla, ekimi yapılmayan ise 23,180 dönüm tarla bulunmaktadır.Kitabın arka kapağında; “Gerçekten Osmanlı toplumu hakkında bilim çevrelerinde bile bu toplumun sadece ve sadece tarım ekonomisine dayalı bir toplum olduğu düşüncesi hakimdir.Oysa Osmanlı Devleti'nin sosyal ve kültürel modernleşmesi çabaları, imparatorluğun en uzun yüzyılı sayılan son yüzyılda meydana geldiği gibi, devletin idari, mali, askeri ve iktisadi yapısının yeniden organizasyonu da yine bu yüzyıldadır.Osmanlı ordusu'nun modernizasyonu ile devletin mali kurumları da bu yenileşme çabasından pay almıştır.Mali sistemini kontrol altına almak isteyen devlet, bu konuda 1831 yılında nüfus sayımı yapmıştır. Nüfus sayımından sonra da yeni vergi kaynaklarına ulaşmak için 1840 (H.1256) ve 1845 (H.1261) yıllarında mali sayım adı altında, Temettüat sayımları yapmıştır.Bu sayımlardan birisi de çalışmamızın konusu olan 1840 (H. 1256) tarihli Bolvadin Temettüat sayımıdır.” yazısı bulunmaktadır.